Cuộc bầu cử liên bang đã kết thúc, với chiến thắng thuộc về đảng Lao động. Thách thức tiếp theo của Thủ tướng Anthony Albanese là thực hiện những lời hứa mà ông đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử. Những lời hứa đó là gì?
Thủ tướng Albanese đã hứa sẽ đoàn kết người dân Úc hướng đến “một tương lai tốt đẹp hơn”, và bỏ lại đằng sau sự sợ hãi và chia rẽ.
Hành động chống biến đổi khí hậu, nâng cao hiệu suất kinh tế cho các doanh nghiệp và tiền lương của người lao động, cơ hội công bằng cho phụ nữ, ủy ban liêm chính quốc gia, và đẩy mạnh sự nhìn nhận người Thổ dân thông qua việc áp dụng “Tuyên ngôn Uluru từ Trái tim”, nằm trong số những lĩnh vực ưu tiên của ông.
Biến đổi khí hậu
Trong bài phát biểu đầu tiên trên cương vị Thủ tướng mới đắc cử, ông Albanese tuyên bố ông muốn đoàn kết đất nước để “chấm dứt cuộc chiến khí hậu” và tận dụng cơ hội biến nước Úc thành một “siêu cường năng lượng tái tạo”.
Chính phủ đã cam kết giảm 43% lượng khí thải của Úc vào năm 2030, hướng đến mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Điều này sẽ được củng cố bởi kế hoạch nâng cấp lưới điện để cải thiện khả năng truyền tải năng lượng cũng như kế hoạch sản xuất xe điện rẻ hơn bằng cách miễn thuế cho nhiều mẫu xe và thuế phụ bổng (fringe benefits tax).
Mục tiêu này đã nhận được sự ủng hộ của Hội đồng Doanh nghiệp Úc, Liên đoàn Nông dân Quốc gia và Tập đoàn Kỹ nghệ Úc.
Tuy nhiên, có một số người cho rằng tham vọng này chưa đủ lớn để giải quyết mối quan ngại từ các nhà khoa học.
Các ứng cử viên độc lập Zali Steggall, Allegra Spender, Monique Ryan, Zoe Daniel, Kate Chaney, Kylea Tink và Sophie Scamps đã ủng hộ kế hoạch cắt giảm ít nhất 50-60% lượng khí thải vào năm 2030.
Đồng thời, đảng Xanh cũng thúc đẩy mạnh mẽ lệnh cấm khai thác than và các nhà máy điện than và khí đốt.
Tiền lương
Một lời hứa quan trọng khác trong chiến dịch bầu cử của đảng Lao động là nâng cao tốc độ tăng lương khi người Úc phải vật lộn với chi phí sinh hoạt tăng cao.
Dữ liệu gần đây nhất của Nha Thống kê Úc được công bố vào tuần trước cho thấy tiền lương đã tăng 0.7% trong quý 3 và 2.4% so với năm ngoái.
Tuy nhiên, lạm phát đã tăng đến mức 5.1% tính đến tháng Ba, do cuộc chiến ở Ukraine và áp lực lên chuỗi cung ứng.
Ông Albanese nói ông muốn thúc đẩy một “nền kinh tế hoạt động vì mọi người” và nước Úc không nên “đi lùi” khi đối mặt với áp lực lạm phát gia tăng.
Lao động đã hứa sẽ đệ trình lên Ủy ban Công bằng Việc làm (Fair Work Commission) về việc xem xét tiền lương hàng năm, với thời hạn nộp hồ sơ là ngày 7/6 năm nay.
Thủ tướng cho biết ông sẽ tôn trọng quyết định của FWC, mặc dù nhấn mạnh ông “hoàn toàn” hoan nghênh một quyết định phù hợp với tỷ lệ lạm phát.
Ông Albanese cũng muốn gặp gỡ với các doanh nghiệp và nghiệp đoàn nhằm thúc đẩy năng suất và tiền lương.
Nhưng phán quyết cuối cùng sẽ thuộc về FWC và cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các điều kiện kinh tế toàn cầu.
Quan hệ với các đảo quốc Thái Bình Dương
Trong một dấu hiệu tích cực cho mối quan hệ với Thái Bình Dương, Thủ tướng Fiji Bainimarama hôm Chủ nhật đã chúc mừng ông Albanese và ca ngợi cam kết của ông trong hành động chống biến đổi khí hậu.
“Trong số rất nhiều lời hứa hỗ trợ Thái Bình Dương, không có lời hứa nào được hoan nghênh hơn là kế hoạch đặt vấn đề khí hậu lên hàng đầu – tương lai chung của mọi người phụ thuộc vào điều đó,” ông nói.
Trước đây, chính phủ Morrison đặt mục tiêu giảm 26-28% lượng khí thải vào năm 2030. Điều này đã gây căng thẳng với các quốc gia Thái Bình Dương.
Hiệp ước an ninh giữa Bắc Kinh và Quần đảo Solomon cũng là một trong những tâm điểm tranh luận của cuộc bầu cử.
Chính phủ Lao động đã hứa sẽ ưu tiên các mối quan hệ trong khu vực và tăng cường quan hệ với Thái Bình Dương thông qua một gói biện pháp toàn diện, bao gồm việc thành lập Trường Quốc phòng Thái Bình Dương để tập huấn, thúc đẩy các hoạt động giám sát trên không và tăng Hỗ trợ phát triển chính thức của Úc cho các nước Thái Bình Dương thêm $525 triệu đô la trong bốn năm từ 2022-23 đến 2025-26.
Chính phủ cũng sẽ hỗ trợ các dự án năng lượng và hạ tầng cơ sở liên quan đến khí hậu ở các nước Thái Bình Dương.
Một trọng tâm khác sẽ là thúc đẩy và cải thiện các kế hoạch để cho phép người lao động từ Thái Bình Dương đến làm việc tại Úc.
Vấn đề nữ quyền
Ông Albanese cũng có ý định đưa phụ nữ trở thành “ưu tiên kinh tế và xã hội của quốc gia”.
Để đạt được điều này, đảng Lao động đã cam kết tăng trợ cấp giữ trẻ cho 90% các gia đình đưa con đi nhà trẻ.
Chính phủ cũng cam kết thúc đẩy thu hẹp khoảng cách lương giữa nam và nữ, hiện đang ở mức 13.8% theo Cơ quan bình đẳng giới tại nơi làm việc (WGEA).
Công nhận người Thổ dân
Trong bài phát biểu đầu tiên với tư cách là Thủ tướng đắc cử vào tối thứ Bảy, ông Albanese đã bắt đầu bằng việc cam kết ủng hộ “Tuyên ngôn Uluru từ Trái tim” một cách trọn vẹn.
Hồi năm 2017, 250 đại biểu của người Thổ dân và dân đảo Torres đã tán thành tuyên ngôn này, vốn đưa ra những cải cách quan trọng nhằm cải thiện sự công nhận người bản địa Úc.
Ông Albanese đã cam kết tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về việc thành lập một cơ quan cố vấn về các vấn đề liên quan đến người Thổ dân trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình.
Trong một động thái mang tính biểu tượng khác, ông Albanese cũng xuất hiện trong cuộc họp báo đầu tiên của mình trên cương vị Thủ tướng với hai lá cờ của người Thổ dân và dân đảo Torres được trưng bày phía sau.
